سهم زوج و زوجه از ترکه متوفی
یکی از مباحث مطرح در قانون ارث و میراث سهم زوج و زوجه از ترکه متوفی است. با اینکه در قانون و شرع سهم الارث زوج و زوجه به طور مشخص بیان شده، ولی وجود برخی جزئیات موجب ایجاد پیچیدگی هایی در این مبحث شده است. از این رو بسیاری از افرادی که به وکیل برای ارث و میراث مراجعه می کنند، معمولا در این رابطه سوال دارند.
سهم الارث زوج. سهم زوج از ترکه همسرش یک دوم یا یک چهارم خواهد بود. اگر زن فرزند یا فرزندانی داشته باشد یک چهارم ترکه و اگر فاقد فرزند باشد یک دوم ترکه به زوج تعلق خواهد یافت. همچنین اگر مرد تنها وارث زن باشد تمام اموال زن به او می رسد.
سهم الارث زوجه. سهم الارث زوجه از ترکه شوهرش یک چهارم و یا یک هشتم اموال است. اگر شوهر فرزند یا فرزندانی داشته باشد سهم زن یک هشتم ترکه خواهد بود. در صورتی که شوهر فاقد فرزند باشد یک چهارم اموالش به زن می رسد. اگر شوهر به جز همسرش وارث دیگری نداشته باشد، همسر او تنها سهم الارث خود را خواهد داشت و بقیه اموال مرد به عنوان اموال بلاوارث معرفی می شود. در صورتی که مرد دو یا چند همسر داشته باشد، یک چهارم یا یک هشتم ترکه به طور مساوی بین همه همسرانش تقسیم می شود.
نکات مهم درباره ارث زوج و زوجه
همانطور که گفته شد یکی از موضوعات مهم که در مشاوره با وکیل برای ارث و میراث به صورت پرتکرار مطرح می شود، ارث زن و شوهر از یکدیگر است. درباره این موضوع قوانین و مقررات واضح و روشن است، البته در این زمینه نکات مهمی وجود دارد که اطلاع از آن ها ضروری است. در این بخش با برخی از این نکات آشنا می شویم:
زن و شوهر تنها در صورتی از یکدیگر ارث می برند که به عقد دائم هم درآمده باشند. عقد موقت یا صیغه نمی تواند زن یا مرد را در دسته وراث قرار دهد. تفاوتی نمی کند که عقد موقت کوتاه مدت و یا بلندمدت باشد، در هر صورت زن و مرد از یکدیگر ارث نمی برند.
زوج و زوجه تنها خویشاوندانی هستند که بدون اینکه در طبقات ارث قرار بگیرند ارث خواهند برد، به همین دلیل می توان گفت که سهم آنها از ترکه مشخص است. همواره پیش از پرداخت سهم ورثه دیگر ابتدا سهم زوج یا زوجه جدا شده و سپس باقیمانده ترکه بین وراث تقسیم می شود.
زن و شوهر با وجود طلاق نیز می توانند از همدیگر ارث ببرند، البته به این شرط که طلاق آنها از نوع رجعی می باشد. یعنی زن و شوهر بتوانند در مدت عده به همدیگر رجوع کنند. در این حالت اگر در مدت عده زن هر یک از زوج یا زوجه فوت کند، دیگری از او ارث خواهد برد. همچنین اگر مرد در زمان بیماری همسرش را طلاق دهد و در طول یکسال از تاریخ طلاق به دلیل همان بیماری از دنیا برود همسرش وارث او خواهد بود. البته مشروط بر این که در این مدت زن ازدواج نکرده باشد.
مرد می تواند از تمام اموال زن ارث ببرد، ولی زن تنها از اموال منقول شوهر ارث می برد. البته زن از قیمت اموال غیرمنقول شوهرش نیز سهم خود را خواهد داشت.
همانطور که گفته شد اگر متوفی فرزند داشته باشد، سهم الارث همسرش نصف می شود. یعنی اگر متوفی مرد باشد، سهم زوجه به یک هشتم و اگر زن باشد سهم زوج به یک چهارم تقلیل پیدا می کند. درباره این مسئله باید گفت که فرقی نمی کند که متوفی این فرزندان را از همسر سابقش داشته باشد یا همسر فعلی، در هر صورت وجود فرزند موجب می شود که سهم الارث زوج یا زوجه تقلیل پیدا کند.
مهریه زن جدا از سهم الارث او محاسبه می شود. در حقیقت و از آن جایی که مهریه زن در زمره دیون ممتاز قرار دارد، باید پس از پرداخت آن تقسیم ارث انجام شود.
درباره مسائل مربوط به سهم الارث همسر نکات متعددی وجود دارد که می توان به آن ها پرداخت. این نکات از جمله مواردی هستند که از طریق ارتباط با وکیل برای ارث و میراث و دریافت مشاوره حقوقی می توان درباره آنها به طور دقیق کسب اطلاع نمود.